Je matras schoonmaken
We brengen ongeveer een derde van ons leven in ons bed door, maar uit onderzoek blijkt dat ons matras bijna nooit een vast onderdeel van onze schoonmaakroutine is. Ingenieurs van Dyson delen hun beste tips om je matras schoon te houden – en het microscopische leven te bestrijden dat zich onder de lakens bevindt.
-
Uit onderzoek blijkt dat veel mensen hun slaapkamer vaker schoonmaken dan alle andere kamers in het huis. Zo gaf in een onderzoek van het American Cleaning Institute uit 2020 25 % van de ondervraagden aan dat zij bij het schoonmaken de meeste aandacht besteedden aan hun slaapkamer. Waar 19 % van de respondenten toegaf dat hun beddengoed tot de meest vieze dingen in hun huis behoorden, stonden matrassen niet eens op de lijst van dingen die mensen overwogen schoon te maken¹.
Je matras ziet er misschien schoon uit, maar in werkelijkheid krioelt het misschien wel van het microscopische leven, en dat kan gevolgen hebben voor je welzijn terwijl je slaapt. Stofmijten, hun uitwerpselen, bacteriën, virussen, pollen en andere allergenen vormen samen de complexe matrix van stof in huis en bevinden zich ook in je matras.
-
-
Sterker nog, één matras kan miljoenen stofmijten bevatten², en dat is een wereldwijd probleem. In één onderzoek werden waarneembare allergenen ontdekt in 68 %³ van de Europese huishoudens⁴ en in een ander onderzoek werden waarneembare stofmijtallergenen ontdekt in de bedden van ongeveer 84 % van de onderzochte Amerikaanse huishoudens⁵. In een onderzoek in Singapore bevatte 94 % van alle geanalyseerde matrassen stofmijten.
En hoewel stofmijt zelf ongevaarlijk is, zijn stofmijtallergenen wereldwijd de voornaamste veroorzakers van allergische ziekten⁶. Intensieve blootstelling aan allergenen binnenshuis, waaronder huisstofmijten, in de vroege kinderjaren is ook in verband gebracht met astma⁷.
“Waar je de meeste tijd doorbrengt en de meeste huidcellen verliest, daar heb je ook de meeste kans op stofmijten”, aldus Gem McLuckie, hoofdonderzoeker microbiologie bij Dyson, “en we brengen een derde van ons leven in ons bed door. Het komt erop neer dat de meesten van ons waarschijnlijk in een bed vol uitwerpselen van huisstofmijten slapen – met name in het stofmijtseizoen.
Huisstofmijten zijn microscopisch kleine spinachtigen die overal ter wereld in huizen worden aangetroffen. Gemiddeld leven ze 65-100 dagen, en in die periode produceren ze zo’n tweeduizend uitwerpselen en scheiden ze nog meer eiwitten af via hun speeksel. Beide kunnen allergieën veroorzaken en gevolgen hebben voor je welzijn⁸.
Stofmijten leven voornamelijk van huidschilfers of dode huidcellen van zowel mensen als dieren. Mensen verliezen gemiddeld twee gram huid per dag, en nog meer ’s nachts, wanneer de wrijving van het beddengoed dode cellen losmaakt. Stofmijten kunnen de voedingsstoffen die ze nodig hebben ook uit andere resten halen, zoals kruimels¹⁰. Dus als je ’s morgens lekker in je bed ontbijt, of als je huisdier ’s avonds gezellig bij je op het bed komt zitten, moet je je matras misschien nóg wel vaker schoonmaken.
-
Tips van een microbioloog van Dyson voor het schoonmaken van je matras
“De frequentie waarmee je je matras schoonmaakt, hangt af van het matras zelf, de gebruiker en de vatbaarheid van de gebruiker voor stofmijtallergenen”, aldus Gem. “Ik raad aan om matrassen twee keer per jaar schoon te maken: tijdens de grote voorjaarsschoonmaak en in oktober, aan het eind van het stofmijtseizoen. Zo kun je de hoeveelheid huidschilfers in je matras verminderen voordat het stofmijtseizoen begint, en al het allergene materiaal verwijderen wanneer ze gestopt zijn met voortplanten. Dat is goed voor je welzijn in de wintermaanden.”
Volg deze vier gemakkelijke stappen van Gem om je matras schoon te maken:
1. Beddengoed verwijderen en wassen
Je lakens en dekens wassen op 60 °C of 90 °C helpt om de hoeveelheid allergenen te verminderen. Je matras stofzuigen doe je misschien maar een paar keer per jaar, maar het is aan te raden je beddengoed wekelijks te wassen en te verschonen om microscopische huidschilfers te verwijderen en stof en allergenen tegen te gaan.
2. Rustig maar krachtig stofzuigen
Stofmijten zijn klein, maar wel hardnekkig. Met hun klauwen kunnen ze zich vastklemmen aan de vezels diep in je matras, waardoor ze lastig te verwijderen zijn. Een stofzuiger met een turbo- of boost-stand heeft genoeg zuigkracht om zoveel mogelijk mijten, huidschilfers en allergenen te verwijderen. Gebruik een gemotoriseerde miniborstel op de kruimeldief. Deze beschadigt het oppervlak van je matras niet, maar heeft stugge nylon borstels die de vezels in je matras weg kunnen duwen en zo stofmijten en ander vuil los kunnen maken. Zorg dat je een stofzuiger gebruikt met een volledig afgesloten filtratiesysteem om te voorkomen dat tijdens het schoonmaken allergenen in je gezicht worden geblazen.
3. Focus op lastig bereikbare plekken
Besteed, nadat je het oppervlak van je matras grondig hebt schoongemaakt, ook aandacht aan eventuele kieren of naden waar zich stof of allergenen kunnen ophopen. Maak de rand van je matras, waar een naad kan lopen, schoon met een kierenzuiger op de kruimeldief om verborgen stof te verwijderen. Vergeet niet om ook onder je bed schoon te maken, want stofmijten houden van donkere, warme en vochtige plekjes met veel huidschilfers die vaak onverstoord blijven.
4. Omdraaien, herhalen, opmaken
Draai je matras om en stofzuig de andere kant ook, om concentraties van onzichtbare allergenen te beperken. Als je vlekken hebt schoongemaakt (zie hieronder), zorg dan dat deze plekken volledig zijn opgedroogd voordat je het bed weer opmaakt. Vochtigheid kan leiden tot schimmel, bacteriën en mogelijk stofmijten in je matras. Het kan een idee zijn om een matrasbeschermer te gebruiken. Deze neemt ook overtollig zweet en stof op en kun je makkelijker wassen.
Vlekken uit je matras verwijderen
Soms is het niet voldoende om alleen het oppervlak van je matras schoon te maken. Het kan misschien verleidelijk zijn om vlekken in je matras te negeren of om de hoop om ze nog schoon te krijgen op te geven. Toch zijn er dingen die je kunt proberen om je matras er fris uit te laten zien, zelfs na jaren van gebruik.
“Zoals bij elke vlek is het essentieel om het etiket te lezen van het product dat je gebruikt om de vlek te verwijderen”, aldus dr. Calum Robertson, scheikundig onderzoeker bij Dyson. “Vlekken kunnen uit verschillende complexe chemische bestanddelen bestaan. Weten met wat voor soort vlek je te maken hebt, kan helpen de juiste aanpak te vinden zonder dat je te ruw met je matras omgaat.”
1. Enzymvlekken
Deze vlekken bestaan uit eiwitten. Hieronder vallen stoffen als bloed, zweet en urine. Enzymen werken door grote moleculen op te breken in kleinere, oplosbaardere moleculen. Dep de vlek zo snel mogelijk voorzichtig met warm water en biologisch wasmiddel tot deze verdwenen is.
2. Oxideerbare vlekken
Vlekken die zijn veroorzaakt door thee, koffie of rode wijn vallen vaak in de categorie oxideerbare vlekken. Oxidatiemiddelen, die vaak in bleekmiddelen zitten, zijn een goede manier om dit soort vlekken te verwijderen, want deze breken de gekleurde stoffen op in kleurloze stoffen. Gebruik bleekmiddelen geduldig en met mate, want ze kunnen zowel de vlek als de verf in je matras onomkeerbaar doen verkleuren.
